Piekeren is iets wat iedereen wel eens doet. En daar is op zich helemaal niets mis mee. Het is namelijk helemaal niet gek dat je je bijvoorbeeld druk maakt om een examen, een belangrijk gesprek of je financiële situatie. Piekeren wordt wél een probleem als je het vaak doet of er niet goed mee kunt stoppen. In dat geval blijven gedachten maar door je hoofd gaan en kan het piekeren leiden tot bijvoorbeeld stress, slapeloosheid en angst. In dat geval is het belangrijk om het piekeren aan te pakken. Wil jij graag stoppen met piekeren? In dit artikel vind je 9 tips.


Wat lees je in dit artikel?


Wat is piekeren nou eigenlijk precies?

Anders dan bij ‘gewoon’ nadenken, gaan de gedachten bij piekeren eindeloos door in je hoofd. De gedachten kunnen gaan over iets wat er in het verleden is gebeurd of iets waar je op dit moment mee te maken hebt, maar ze kunnen ook gaan over iets in de toekomst. Het probleem met piekeren is dat de gedachten niet leiden tot oplossingen of nieuwe inzichten, waardoor de gedachten je dus ook niet verder helpen. Piekeren kost daarom een hoop energie en levert je eigenlijk niets op. Genoeg reden dus om te proberen ermee op te houden. Hopelijk lukt dat met onderstaande tips.


1. Herken piekeren

De allereerst stap in het stoppen met piekeren, is het piekeren herkennen. Wanneer is een gedachte gewoon een gedachte, en wanneer neemt die gedachte het over? Bij een ‘gewone’ gedachte gaat iets kort door je hoofd. Je denkt erover na en vindt er een oplossing voor of laat de gedachte gewoon weer gaan. Bij piekeren werkt dit anders. In dit geval blijft een gedachte terugkomen. Piekeren roept vaak vragen op als ‘Wat als…’ en gaan vaak gepaard met gevoelens van angst, schaamte, verdriet of onzekerheid.

Piekeren over piekeren

Naast dat mensen kunnen piekeren over dingen die hen bezighouden, bestaat er ook nog een andere vorm van piekeren, namelijk: piekeren over het piekeren. In dat geval ondervind je stress of angst door het piekeren. Je bent bijvoorbeeld bang dat je gedachten je ‘gek’ maken, dat je ze niet kunt stoppen en ervaart er zoveel stress van dat je er (lichamelijk) last van hebt.


2. Vorm (pieker)gedachten om

Negatieve gedachten helpen je niet verder. Ze zorgen er alleen maar voor dat je stress ervaart en je rottiger voelt dan nodig. Om de piekergedachten (of negatieve gedachten) minder invloed te geven, kun je proberen om ze om te vormen. Zo kun je er een positieve of neutrale gedachte van maken. Dit doe je bijvoorbeeld door de gedachte te ontkrachten. Wie zegt dat die gedachte zo is? Zijn daar bewijzen voor? Ook kun je proberen om een positieve gedachte tegenover de negatieve te zetten en daar vervolgens de focus op te leggen.

Tip: Leren positiever denken? Lees dan: Positief denken – 10 tips om positiever te denken

Een andere manier om negatieve gedachten om te vormen, is door ze van een afstandje te benaderen. Stel je nu eens voor dat niet jij, maar bijvoorbeeld je beste vriend of vriendin de gedachten heeft die jij hebt. Die persoon vertelt jou daar vervolgens over. Wat zou je dan zeggen?


3. Accepteer dat je dingen niet onder controle hebt

Mensen die piekeren, zoeken een stukje controle. Door situaties of problemen van voor naar achter en weer terug uit te denken, en door honderd verschillende reacties of acties te bedenken op een situatie, proberen ze een gevoel van controle te hebben. Het is misschien niet leuk om te horen, maar die controle heb je niet. Het leven komt nu eenmaal zoals het komt, en is er heel weinig (of vaak helemaal niets) wat jij kunt doen om dat te veranderen.

Tip: Wil je meer tips over het accepteren van de dingen zoals ze zijn? Lees dan: Omgaan met veranderingen – 6 tips om met verandering om te gaan.


4. Leef in het hier en nu

Wie in het hier en nu leeft, maakt zich zelden druk over dingen in de toekomst of het verleden. En als je je niet druk maakt over die dingen, dan hoef je er ook niet over te piekeren. Dit klinkt heel erg simpel, maar in het moment leven is niet iets wat je zomaar even leert. Het is iets waar je bewust mee aan de slag moet gaan. Hoe je dit kunt doen? Bijvoorbeeld door aandacht te besteden aan de dingen om je heen. Wat ruik je, hoor je, zie je of proef je? Door je focus op de dingen te leggen die op dit moment aanwezig zijn, weerhoud je jezelf ervan om te piekeren.

Kijk daarom eens wat vaker bewust om je heen en naar jezelf. Focus je op je ademhaling. Let op de dingen die je tegenkomt als je een wandeling maakt. Wees je bewust van hoe dingen voelen of smaken.

Bedenk geen oplossingen voor problemen die er niet zijn

Veel mensen die piekeren, hebben de neiging om nu al oplossingen te willen bedenken voor alle problemen die zich zouden kunnen gaan voordoen. Dat is niet alleen heel erg zonde voor je energie, maar ook nog eens nutteloos. Ten eerste omdat je helemaal niet weet of het probleem zich überhaupt voor zal doen, en ten tweede omdat je ook op dat moment een oplossing kan bedenken. Jezelf van tevoren al uitputten door mogelijke oplossingen voor mogelijke problemen te bedenken, heeft dus helemaal geen zin.


5. Stop met piekeren: schrijf je gedachten op

Piekeren leidt nergens toe. Sterker nog: het staat je alleen maar in de weg. Je bent namelijk continu dezelfde dingen aan het bedenken. Om dat te stoppen, is het starten van een dagboek of het beginnen met een piekerschrift een goed idee. Schrijf de dingen die je bezighouden elke dag op. Zo creëer je niet alleen meer ruimte en rust in je hoofd, maar zorg je er ook voor dat je gedachten overzichtelijker worden. Hierdoor kun je makkelijker kijken naar wat het nu eigenlijk is dat je zo bezighoudt en hebben de gedachten minder invloed op je. Daarnaast kan het opschrijven van gedachten ervoor zorgen dat ze niet meer terugkeren in je hoofd, omdat je niet meer het idee hebt dat je ze moet onthouden.


6. Gebruik een piekerelastiek om te stoppen met piekeren

Wanneer je aan het piekeren bent, is het vaak heel lastig om uit die eindeloze stroom van gedachten te stappen. Een piekerelastiekje kan je daarbij helpen. Dit werkt zo:

Doe een elastiekje om je pols. Elke keer als je nu een negatieve gedachte hebt of begint te piekeren, trek je aan dat elastiekje en laat je het vervolgens los, zodat het tegen je pols aan schiet. Zo kun je het piekeren onderbreken. Daarnaast helpt een piekerelastiek je ook om bewuster te kijken naar hoe vaak je nu eigenlijk piekert.


7. Stop je gedachten

Een andere manier om het piekeren te stoppen, is door jezelf letterlijk te vertellen dat je dat moet doen. Dus op het moment dat je opmerkt dat je aan het piekeren bent, zegt je hardop ‘Stop’ tegen jezelf. Dit lijkt misschien een beetje raar, maar het werkt wel. Vooral als je daarna de gedachten die je had analyseert en omvormt. Dit doe je door je kort te bedenken waaraan je dacht, om vervolgens tegen jezelf te zeggen dat je daar niet aan wilt denken, maar dat je wel aan … (verzin iets positiefs) wil denken.


8. Zoek afleiding van het piekeren

Betrap je jezelf erop dat je aan het piekeren bent? Ga dan iets doen wat je leuk vindt. Ga bijvoorbeeld naar buiten om een stuk te wandelen of ga sporten. Bel iemand om bij te kletsen. Ga muziek luisteren of maken. Lees een boek of ga bijvoorbeeld iets creatiefs doen. Ook simpele dingen als schoonmaken kunnen een goede afleiding zijn. Vooral dingen waarbij je beweegt, hebben vaak een gewenst effect.

Meditatie of ontspanningsoefeningen

Ook mediteren of het doen van ontspanningsoefeningen kan je helpen om uit je hoofd te komen en te ontspannen. Online zijn veel verschillende oefeningen en apps te vinden die je daarbij kunnen helpen.

Tip: Meer weten over hoe je kunt ontspannen? Lees dan: Leren ontspannen? 7 tips om tot rust te komen.


9. Praat over het piekeren

Mensen die piekeren, maken zich daar vaak druk over. Niet alleen omdat het kan zijn dat ze zich zorgen maken om de hoeveelheid tijd die piekerend doorbrengen, maar ook om de inhoud van de gedachten. Daarnaast kan het zijn dat mensen die veel piekeren zich eenzaam voelen, omdat ze het gevoel hebben dat ze alleen zijn. Het kan in dat geval heel goed zijn om er met iemand over te praten. Dit kan bijvoorbeeld met iemand dicht bij je, zoals een goede vriend(in) of een familielid, maar ook iemand van buitenaf, zoals je huisarts of een therapeut.


Stop met piekeren

Piekeren is iets waar je ontzettend veel last van kan ondervinden. Het kost je een hoop energie en kan voor stress, slapeloosheid, angsten en depressie zorgen. Pieker jij veel? Dan kun je daar gelukkig iets aan doen, bijvoorbeeld met de tips die je hierboven hebt kunnen vinden. Mochten die tips niet genoeg zijn om jou te laten stoppen met piekeren, dan kun je eventueel op zoek gaan naar professionele ondersteuning. Hiervoor kun je naar huisarts gaan. Je huisarts zal je vervolgens doorverwijzen naar iemand die jou verder kan helpen.

Ondersteuning van een coach

Wil je liever ondersteuning van een coach? Dat kan natuurlijk ook. Een coach kan samen met jou kijken naar hoe het piekeren er bij jou uitziet en wat je zou kunnen doen om het te stoppen. Wil je met een coach werken aan het piekeren? Zoek in dat geval naar een coach bij jou in de buurt die je kan helpen, of kies bijvoorbeeld voor online coaching bij Project Zelf.

Stop met piekeren onder begeleiding van Project Zelf

Project Zelf kan jou handvatten bieden om te stoppen met piekeren. Tijdens een traject wandelcoaching (Noord-Holland, regio Alkmaar, Hoorn, Medemblik) of online coaching kunnen we samen onderzoeken waar de oorzaak van het piekeren ligt. We bekijken wat voor gedachten jou bezighouden, zodat we die gedachten kunnen omvormen om het piekeren te stoppen. Wil je meer weten? Neem dan contact op of vraag gelijk een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek aan.


Misschien vind je dit ook interessant:

2023 © Copyright: