Ben jij iemand die het lastig vindt om het over gevoelens te hebben? Krop je ze op of negeer je ze liever? Veel mensen vinden het uitspreken van gevoelens lastig. Dat is jammer, want het uitspreken van wat je voelt en denkt is nodig om een goede relatie met iemand te kunnen hebben. En dat niet alleen. Jezelf uitspreken is vooral voor jouzelf ook heel belangrijk, want al die opgekropte gevoelens doen meer kwaad dan goed. Wil jij leren jezelf uit te spreken? In dit artikel vind je 8 tips om je gevoelens te uiten.
Veel mensen die hun gevoelens liever voor zichzelf houden, vinden het eigenlijk eng om zichzelf te uiten. Dat is het misschien ook wel, want als je je gevoelens uitspreekt, stel je je kwetsbaar op. En kwetsbaar zijn moet je niet willen. Of toch wel?
Kwetsbaarheid is belangrijk
Je kwetsbaar durven opstellen is ontzettend belangrijk. Het ervoor zorgt dat je diepe connecties kunt aangaan met anderen, bijvoorbeeld degenen van wie je houdt. Het oprecht zijn over wie je bent, wat je denkt en voelt is namelijk nodig om een vertrouwensband met iemand op te kunnen bouwen. Want waar is die band op gebaseerd als je niet eerlijk bent of een deel van jezelf verborgen houdt voor de ander – of eigenlijk: voor jezelf?
Het opkroppen van gevoelens is voor niemand goed
Mensen die het lastig vinden om zich te uiten, kroppen hun gevoelens vaak op. Op het moment dat ze geïrriteerd zijn of boos of verdrietig, sluiten ze zichzelf af en stoppen ze alles het liefst zo ver mogelijk weg. Hierdoor hebben de mensen om hen heen, bijvoorbeeld een partner, vaak niet in de gaten wat er speelt. Want als jij dat niet vertelt, hoe kunnen zij dat dan weten?
Schaamte, schuld en woede
Het probleem met het binnenhouden van je gevoelens, is dat ze uiteindelijk zullen gaan etteren. Door er niet over te praten, wordt het probleem intern alleen maar groter en zorg je ervoor dat gevoelens als schaamte, schuld en woede alleen maar sterker worden. Je geeft ze namelijk de ruimte om te groeien. Dat is jammer, want vaak zijn die gevoelens van schaamte, schuld en woede op te lossen, of op z’n minst te verminderen, door er met iemand over te praten.
Opkroppen zorgt voor problemen
Emoties en gevoelens die je binnenhoudt, stapelen op, en op, en op, tot er een moment komt waarop alle inmiddels giftige gevoelens er uitkomen. Dit kan bijvoorbeeld resulteren in fysieke en/of mentale klachten, zoals hoofdpijn, slaapproblemen en zelfs depressie. Maar opgekropte gevoelens kunnen ook leiden tot een explosie. In dat geval kunnen woede-uitbarstingen ontstaan en kun je je enorm gefrustreerd en boos voelen. Iets waar de mensen om je heen vaak weinig van begrijpen, omdat zij geen idee hebben wat er allemaal speelt.
Ook mooie dingen worden niet gedeeld
Het probleem met het opkroppen en binnenhouden van je emoties en gevoelens is dat je vaak niet alleen de negatieve dingen wegstopt. Doordat je zo gewend bent om je emoties en gevoelens weg te drukken, gebeurt dit ook met positieve emoties en gevoelens. Zo deel je bijvoorbeeld ook je blijdschap of opluchting niet met anderen. Dit maakt dat je onbereikbaar bent en afgesloten voelt voor de mensen om je heen, en dat jij je eenzaam en alleen kunt voelen.
Hoe komt het dat mensen zichzelf niet uitspreken?
Het niet praten over gevoelens kan een hoop verschillende redenen hebben. Eén ding is in ieder geval duidelijk: je voelt jezelf tegengehouden. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat je:
nooit hebt geleerd om over je gevoelens te praten. Misschien was die ruimte er thuis niet of werd je zelfs verteld dat je niet over je gevoelens moest praten
bang bent voor het oordeel van een ander. Je bent bijvoorbeeld bang dat de ander anders naar je zal kijken als je je openstelt
denkt dat het uiten van gevoelens en je kwetsbaar opstellen zwak is
onzeker bent
anderen niet teleur wilt stellen of wilt kwetsen
het lastig vindt om gevoelens als pijn en verdriet te ervaren, waardoor je doet alsof ze niet bestaan
geen plek hebt waar je je veilig open kunt stellen
ooit een nare ervaring hebt gehad toen je je wel openstelde, waardoor je het nu niet meer wilt of durft
Jezelf leren uitspreken
Dat je het niet van huis uit hebt meegekregen om jezelf uit te spreken, of dat je dat de afgelopen jaren niet hebt gedaan, betekent niet dat je dat niet kunt veranderen. Je kunt jezelf namelijk leren om jezelf wél uit te spreken. Natuurlijk is dit niet iets wat je ineens van de een op de andere dag verandert. Het kost tijd om de gewoonte alles voor jezelf te houden en op te kroppen te veranderen. En het vereist moed om die gevoelens ineens te delen, om jezelf kwetsbaar op te stellen.
Waarom zou je leren jezelf uit te spreken?
Wanneer je jezelf stukje bij beetje open leert stellen en uit leert spreken, zul je al snel zien dat het je veel meer oplevert dan wanneer je dingen binnenhoudt. Niet alleen worden de relaties met vrienden, familie en je partner veel sterker en voel je je veel meer verbonden met de mensen om je heen. Maar je zult merken dat het ook goed voor jou is. Dat je je lichter voelt. Niet meer het gevoel hebt dat je alles alleen moet doen en dragen. Dat je je minder alleen en eenzaam voelt, of minder onbegrepen. Dat het fijn is om dingen te delen, omdat ze dan minder zwaar zijn. En dat delen ervoor zorgt dat leuke en mooie dingen nog leuker en mooier zijn.
Hoe leer je jezelf uitspreken?
Nu je weet waarom het zo belangrijk is om jezelf uit te spreken, is het nog steeds een grote stap naar dat ook daadwerkelijk doen. Want hoe doe je dat als je dat helemaal niet gewend bent? Met kleine stapjes. Je hoeft heus niet ineens al je gevoelens op tafel te gooien, tenzij je dat wilt natuurlijk. Je gaat kijken naar hoe je het jezelf stukje bij beetje kunt aanleren om wél open te zijn. Hieronder hebben we een aantal tips voor je verzameld die je daarbij kunnen helpen.
1. Erken en accepteer je gevoelens
De eerste stap bij het leren uiten van je gevoelens, is dat je die gevoelens zelf leert erkennen én accepteren, in plaats van dat je ze zo snel mogelijk heel ver weg wilt drukken. Dit kan eng zijn wanneer je gewend bent om dat laatste te doen. Probeer je te bedenken dat gevoelens er nu eenmaal zijn, dat ze erbij horen. Vervolgens kun je leren om je gevoelens, welke dan ook, te accepteren. Ik voel nu dit en dit, en dat is oké.
2. Probeer je gevoelens onder woorden te brengen
Het kan erg lastig zijn om onder woorden te brengen wat je nu eigenlijk voelt. Stel bijvoorbeeld dat je je slecht voelt. Hoe ziet dat er dan precies uit? Ben je boos? Geïrriteerd? Voel je je afgewezen of onzeker? Wat is het precies dat je voelt?
Tip: Online zijn gevoelskaarten te vinden. Deze kunnen je helpen pinpointen wat het is dat je voelt.
3. Vraag jezelf af hoe het komt dat je je zo voelt
Wanneer je bepaalde gevoelens ervaart, is het verstandig om na te gaan waar die vandaan komen. Dit kun je het beste doen door jezelf letterlijk te vragen waarom je je zo voelt.
Voorbeeld:
Ik ben boos. Waarom? Omdat mijn partner iets zei wat ik niet leuk vond. Waarom vond je dat niet leuk? Omdat het me pijn deed. Waarom deed het pijn? Omdat ik het gevoel heb dat ik niet goed genoeg ben.
Door je gevoelens op die manier ‘uit te kleden’ kun je uiteindelijk ook naar anderen toe makkelijker onder woorden brengen wat het is dat je voelt en hoe dat precies komt.
4. Zelf beter met gevoelens leren omgaan: schrijf ze op
Een goede manier om zelf met je gevoelens om te leren gaan, is door ze op te schrijven. Dit zorgt voor meer rust en ruimte in je hoofd en vermindert stress en angst. Het opschrijven van gevoelens kan er daarnaast voor zorgen dat je meer inzicht krijgt in wat bepaalde dingen met je doen en hoe jij daarop reageert. Zo leer je jezelf en jouw reactie op bepaalde situaties en gevoelens beter kennen, waardoor je jezelf beter kunt begrijpen en uiten.
5. Jezelf uitspreken: gebruik zinnen met ‘ik’
Op het moment dat je jouw gevoelens naar iemand anders gaat uitspreken, is het slim om dit in zinnen te doen die met ‘ik’ beginnen, zoals: ‘Ik voel…’ Zo houd je het bij jezelf en voorkom je dat de ander zich aangevallen voelt, wat het makkelijker maakt om je open te stellen. Probeer in dit soort zinnen drie dingen te verwerken: de emotie die je voelt, waardoor dat komt, en wat voor gevolg dat voor jou heeft.
Voorbeeld: Ik word er boos van als je zegt dat ik het niet begrijp, omdat ik daardoor het gevoel krijg dat ik dom ben.
6. Gevoelens uitspreken binnen een relatie
Gevoelens uitspreken binnen een relatie kan extra lastig zijn, bijvoorbeeld omdat je bang bent om de ander te kwetsen. Dat is echter geen reden om het niet te doen. Het wél uitspreken van jouw gevoelens zorgt er namelijk voor dat jij open en oprecht bent, wat meer waard is dan dingen verbergen om de vrede te bewaren.
Een tip om jezelf binnen een relatie uit te spreken over jouw gevoelens, is door gebruik te maken van een positieve inleiding.
Voorbeeld: Ik vind het heel fijn om bij je te zijn en ik ben echt gek op je, maar ik vind het lastig dat…
7. Wees duidelijk en kalm
Een van de belangrijkste dingen als je over je gevoelens gaat praten, is dat je duidelijk bent. Dit is vooral heel belangrijk als jouw gevoelens te maken hebben met de acties van een ander. Probeer zo goed mogelijk onder woorden te brengen wat je voelt, hoe het komt dat je dat voelt, en waarom dat zo is. Probeer daarnaast om het zo rustig mogelijk te brengen en om niet boos te worden. Adem een paar keer diep in en uit om rustig te worden en ga daarna pas het gesprek aan.
8. Over de reactie van de ander heb je geen controle
Als jij je gevoelens op tafel legt, dan hoop je natuurlijk dat de ander daar met begrip en liefde op reageert. Zolang je gebruikmaakt van zinnen die vanuit jou zijn (dus ik-zinnen) is de kans kleiner dat de ander zich aangevallen of beledigd voelt. Helaas is het geen garantie op een goede reactie. Het kan immers nog steeds zijn dat de ander boos wordt of zich gekwetst voelt. Probeer in dat geval rustig te blijven. Als je eerder nooit je gevoelens uitte, kan de ander even nodig hebben om daar aan te wennen. Onthoud in dit geval dat het hoe dan ook goed is dat jij eerlijk bent geweest over hoe jij je voelt, en dat de ander misschien gewoon even nodig heeft om te verwerken wat je gezegd hebt.
Ondersteuning nodig bij jezelf leren uitspreken?
Blijf je het eng vinden om jouw gevoelens met anderen te bespreken, waardoor het je niet lukt om jezelf open te stellen en uit te spreken? Dan kan het verstandig zijn om hier ondersteuning bij te zoeken. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld naar je huisarts gaan en bespreken waar je tegenaan loopt. Je huisarts kan dan met jou kijken naar wat eventueel goed voor jou zou zijn.
Wil je niet naar je huisarts? Dan kan een coach je hier eventueel ook bij helpen. Je kunt online een coach bij jou in de buurt vinden, of eventueel online coaching volgen bij een coach verder weg.
Jezelf leren uitspreken met behulp van Project Zelf
Ook bij Project Zelf kun je terecht als je wilt leren om jezelf uit te spreken. Middels online coaching of wandelcoaching kunnen we samen achterhalen waarom je het zo lastig vindt om over je gevoelens te praten en kunnen we zoeken naar manieren waarop je dat wél kunt leren doen.
Jezelf leren uitspreken – 8 tips om je gevoelens te uiten
Ben jij iemand die het lastig vindt om het over gevoelens te hebben? Krop je ze op of negeer je ze liever? Veel mensen vinden het uitspreken van gevoelens lastig. Dat is jammer, want het uitspreken van wat je voelt en denkt is nodig om een goede relatie met iemand te kunnen hebben. En dat niet alleen. Jezelf uitspreken is vooral voor jouzelf ook heel belangrijk, want al die opgekropte gevoelens doen meer kwaad dan goed. Wil jij leren jezelf uit te spreken? In dit artikel vind je 8 tips om je gevoelens te uiten.
Wat lees je in dit artikel?
Waarom is jezelf uitspreken eng?
Veel mensen die hun gevoelens liever voor zichzelf houden, vinden het eigenlijk eng om zichzelf te uiten. Dat is het misschien ook wel, want als je je gevoelens uitspreekt, stel je je kwetsbaar op. En kwetsbaar zijn moet je niet willen. Of toch wel?
Kwetsbaarheid is belangrijk
Je kwetsbaar durven opstellen is ontzettend belangrijk. Het ervoor zorgt dat je diepe connecties kunt aangaan met anderen, bijvoorbeeld degenen van wie je houdt. Het oprecht zijn over wie je bent, wat je denkt en voelt is namelijk nodig om een vertrouwensband met iemand op te kunnen bouwen. Want waar is die band op gebaseerd als je niet eerlijk bent of een deel van jezelf verborgen houdt voor de ander – of eigenlijk: voor jezelf?
Het opkroppen van gevoelens is voor niemand goed
Mensen die het lastig vinden om zich te uiten, kroppen hun gevoelens vaak op. Op het moment dat ze geïrriteerd zijn of boos of verdrietig, sluiten ze zichzelf af en stoppen ze alles het liefst zo ver mogelijk weg. Hierdoor hebben de mensen om hen heen, bijvoorbeeld een partner, vaak niet in de gaten wat er speelt. Want als jij dat niet vertelt, hoe kunnen zij dat dan weten?
Schaamte, schuld en woede
Het probleem met het binnenhouden van je gevoelens, is dat ze uiteindelijk zullen gaan etteren. Door er niet over te praten, wordt het probleem intern alleen maar groter en zorg je ervoor dat gevoelens als schaamte, schuld en woede alleen maar sterker worden. Je geeft ze namelijk de ruimte om te groeien. Dat is jammer, want vaak zijn die gevoelens van schaamte, schuld en woede op te lossen, of op z’n minst te verminderen, door er met iemand over te praten.
Opkroppen zorgt voor problemen
Emoties en gevoelens die je binnenhoudt, stapelen op, en op, en op, tot er een moment komt waarop alle inmiddels giftige gevoelens er uitkomen. Dit kan bijvoorbeeld resulteren in fysieke en/of mentale klachten, zoals hoofdpijn, slaapproblemen en zelfs depressie. Maar opgekropte gevoelens kunnen ook leiden tot een explosie. In dat geval kunnen woede-uitbarstingen ontstaan en kun je je enorm gefrustreerd en boos voelen. Iets waar de mensen om je heen vaak weinig van begrijpen, omdat zij geen idee hebben wat er allemaal speelt.
Ook mooie dingen worden niet gedeeld
Het probleem met het opkroppen en binnenhouden van je emoties en gevoelens is dat je vaak niet alleen de negatieve dingen wegstopt. Doordat je zo gewend bent om je emoties en gevoelens weg te drukken, gebeurt dit ook met positieve emoties en gevoelens. Zo deel je bijvoorbeeld ook je blijdschap of opluchting niet met anderen. Dit maakt dat je onbereikbaar bent en afgesloten voelt voor de mensen om je heen, en dat jij je eenzaam en alleen kunt voelen.
Hoe komt het dat mensen zichzelf niet uitspreken?
Het niet praten over gevoelens kan een hoop verschillende redenen hebben. Eén ding is in ieder geval duidelijk: je voelt jezelf tegengehouden. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat je:
Jezelf leren uitspreken
Dat je het niet van huis uit hebt meegekregen om jezelf uit te spreken, of dat je dat de afgelopen jaren niet hebt gedaan, betekent niet dat je dat niet kunt veranderen. Je kunt jezelf namelijk leren om jezelf wél uit te spreken. Natuurlijk is dit niet iets wat je ineens van de een op de andere dag verandert. Het kost tijd om de gewoonte alles voor jezelf te houden en op te kroppen te veranderen. En het vereist moed om die gevoelens ineens te delen, om jezelf kwetsbaar op te stellen.
Waarom zou je leren jezelf uit te spreken?
Wanneer je jezelf stukje bij beetje open leert stellen en uit leert spreken, zul je al snel zien dat het je veel meer oplevert dan wanneer je dingen binnenhoudt. Niet alleen worden de relaties met vrienden, familie en je partner veel sterker en voel je je veel meer verbonden met de mensen om je heen. Maar je zult merken dat het ook goed voor jou is. Dat je je lichter voelt. Niet meer het gevoel hebt dat je alles alleen moet doen en dragen. Dat je je minder alleen en eenzaam voelt, of minder onbegrepen. Dat het fijn is om dingen te delen, omdat ze dan minder zwaar zijn. En dat delen ervoor zorgt dat leuke en mooie dingen nog leuker en mooier zijn.
Hoe leer je jezelf uitspreken?
Nu je weet waarom het zo belangrijk is om jezelf uit te spreken, is het nog steeds een grote stap naar dat ook daadwerkelijk doen. Want hoe doe je dat als je dat helemaal niet gewend bent? Met kleine stapjes. Je hoeft heus niet ineens al je gevoelens op tafel te gooien, tenzij je dat wilt natuurlijk. Je gaat kijken naar hoe je het jezelf stukje bij beetje kunt aanleren om wél open te zijn. Hieronder hebben we een aantal tips voor je verzameld die je daarbij kunnen helpen.
1. Erken en accepteer je gevoelens
De eerste stap bij het leren uiten van je gevoelens, is dat je die gevoelens zelf leert erkennen én accepteren, in plaats van dat je ze zo snel mogelijk heel ver weg wilt drukken. Dit kan eng zijn wanneer je gewend bent om dat laatste te doen. Probeer je te bedenken dat gevoelens er nu eenmaal zijn, dat ze erbij horen. Vervolgens kun je leren om je gevoelens, welke dan ook, te accepteren. Ik voel nu dit en dit, en dat is oké.
2. Probeer je gevoelens onder woorden te brengen
Het kan erg lastig zijn om onder woorden te brengen wat je nu eigenlijk voelt. Stel bijvoorbeeld dat je je slecht voelt. Hoe ziet dat er dan precies uit? Ben je boos? Geïrriteerd? Voel je je afgewezen of onzeker? Wat is het precies dat je voelt?
Tip: Online zijn gevoelskaarten te vinden. Deze kunnen je helpen pinpointen wat het is dat je voelt.
3. Vraag jezelf af hoe het komt dat je je zo voelt
Wanneer je bepaalde gevoelens ervaart, is het verstandig om na te gaan waar die vandaan komen. Dit kun je het beste doen door jezelf letterlijk te vragen waarom je je zo voelt.
Voorbeeld:
Ik ben boos. Waarom? Omdat mijn partner iets zei wat ik niet leuk vond. Waarom vond je dat niet leuk? Omdat het me pijn deed. Waarom deed het pijn? Omdat ik het gevoel heb dat ik niet goed genoeg ben.
Door je gevoelens op die manier ‘uit te kleden’ kun je uiteindelijk ook naar anderen toe makkelijker onder woorden brengen wat het is dat je voelt en hoe dat precies komt.
4. Zelf beter met gevoelens leren omgaan: schrijf ze op
Een goede manier om zelf met je gevoelens om te leren gaan, is door ze op te schrijven. Dit zorgt voor meer rust en ruimte in je hoofd en vermindert stress en angst. Het opschrijven van gevoelens kan er daarnaast voor zorgen dat je meer inzicht krijgt in wat bepaalde dingen met je doen en hoe jij daarop reageert. Zo leer je jezelf en jouw reactie op bepaalde situaties en gevoelens beter kennen, waardoor je jezelf beter kunt begrijpen en uiten.
5. Jezelf uitspreken: gebruik zinnen met ‘ik’
Op het moment dat je jouw gevoelens naar iemand anders gaat uitspreken, is het slim om dit in zinnen te doen die met ‘ik’ beginnen, zoals: ‘Ik voel…’ Zo houd je het bij jezelf en voorkom je dat de ander zich aangevallen voelt, wat het makkelijker maakt om je open te stellen. Probeer in dit soort zinnen drie dingen te verwerken: de emotie die je voelt, waardoor dat komt, en wat voor gevolg dat voor jou heeft.
Voorbeeld: Ik word er boos van als je zegt dat ik het niet begrijp, omdat ik daardoor het gevoel krijg dat ik dom ben.
6. Gevoelens uitspreken binnen een relatie
Gevoelens uitspreken binnen een relatie kan extra lastig zijn, bijvoorbeeld omdat je bang bent om de ander te kwetsen. Dat is echter geen reden om het niet te doen. Het wél uitspreken van jouw gevoelens zorgt er namelijk voor dat jij open en oprecht bent, wat meer waard is dan dingen verbergen om de vrede te bewaren.
Een tip om jezelf binnen een relatie uit te spreken over jouw gevoelens, is door gebruik te maken van een positieve inleiding.
Voorbeeld: Ik vind het heel fijn om bij je te zijn en ik ben echt gek op je, maar ik vind het lastig dat…
7. Wees duidelijk en kalm
Een van de belangrijkste dingen als je over je gevoelens gaat praten, is dat je duidelijk bent. Dit is vooral heel belangrijk als jouw gevoelens te maken hebben met de acties van een ander. Probeer zo goed mogelijk onder woorden te brengen wat je voelt, hoe het komt dat je dat voelt, en waarom dat zo is. Probeer daarnaast om het zo rustig mogelijk te brengen en om niet boos te worden. Adem een paar keer diep in en uit om rustig te worden en ga daarna pas het gesprek aan.
8. Over de reactie van de ander heb je geen controle
Als jij je gevoelens op tafel legt, dan hoop je natuurlijk dat de ander daar met begrip en liefde op reageert. Zolang je gebruikmaakt van zinnen die vanuit jou zijn (dus ik-zinnen) is de kans kleiner dat de ander zich aangevallen of beledigd voelt. Helaas is het geen garantie op een goede reactie. Het kan immers nog steeds zijn dat de ander boos wordt of zich gekwetst voelt. Probeer in dat geval rustig te blijven. Als je eerder nooit je gevoelens uitte, kan de ander even nodig hebben om daar aan te wennen. Onthoud in dit geval dat het hoe dan ook goed is dat jij eerlijk bent geweest over hoe jij je voelt, en dat de ander misschien gewoon even nodig heeft om te verwerken wat je gezegd hebt.
Ondersteuning nodig bij jezelf leren uitspreken?
Blijf je het eng vinden om jouw gevoelens met anderen te bespreken, waardoor het je niet lukt om jezelf open te stellen en uit te spreken? Dan kan het verstandig zijn om hier ondersteuning bij te zoeken. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld naar je huisarts gaan en bespreken waar je tegenaan loopt. Je huisarts kan dan met jou kijken naar wat eventueel goed voor jou zou zijn.
Wil je niet naar je huisarts? Dan kan een coach je hier eventueel ook bij helpen. Je kunt online een coach bij jou in de buurt vinden, of eventueel online coaching volgen bij een coach verder weg.
Jezelf leren uitspreken met behulp van Project Zelf
Ook bij Project Zelf kun je terecht als je wilt leren om jezelf uit te spreken. Middels online coaching of wandelcoaching kunnen we samen achterhalen waarom je het zo lastig vindt om over je gevoelens te praten en kunnen we zoeken naar manieren waarop je dat wél kunt leren doen.
Wil je zo snel mogelijk met jezelf en het leren uitspreken van jouw gevoelens aan de slag gaan? Vraag dan een gratis én vrijblijvend telefonisch kennismakingsgesprek aan of neem contact op.
Misschien vind je dit ook interessant: